قال ابو جعفرالثانی علیه السلام:

الْمُؤْمِنُ یَحْتَاجُ‏ إِلَى‏ ثَلَاثِ‏ خِصَالٍ‏ تَوْفِیقٍ مِنَ اللَّهِ وَ وَاعِظٍ مِنْ نَفْسِهِ وَ قَبُولٍ مِمَّنْ یَنْصَحُهُ.

{بحار الأنوار (ط - بیروت) ج‏75 358 باب 27 مواعظ أبی جعفر محمد بن علی الجواد صلوات الله علیه ص : 358}

حضرت امام محمد تقی الجواد (سلام الله علیه ) می فرماید که مومن به سه خصلت احتیاج دارد

اول: توفیق الهی

دوم :واعظ درونی یا وجدان ونفس لوامه

سوم : پذیرش یند ونصیحت از دیگران .

شرح وتفسیر

منظور ازتوفیق الهی چیست ؟

بعضی بر این باورند که هر عملی را که انسان عاجز از انجام آن باشد آن خود بی توفیقی است در حالی که بی توفیق کسی است که با وچود مقدمات برای انجام کاری آن کار را انجام نمی دهد اما کسی که مقدمات برای او فراهم نیست وقادر به انجام کاری نمی باشد را بی توفیق نمی گویند .

بیان مطلب

اگرکسی امکانات برای انجام یک عمل صالح را در اختیار دارد به عنوان مثالهم سرمایه دارد وهم از سلامت جسم بر خوردار است وهم راه باز است واستطاعت هم دارداما به زیارت نمیرود این رابی توفیق مینامند اما کسانی که یا تهی دست هستند ویااز سلامت جسم بر خوردار نیستند ویا استطاعت ندارند ویا راه برای آنان مسدود است ودر یک کلام نمی توانند اقدام به آن کار بکنند این گونه افراد رابی توفیق نمی نامند وبه بیان دیگر این که کسانی که می توانند کاری را انجام بدهند ونمیدهندبی توفیقنداما کسانی که میخواهندکاریراانجام بدهند اما نمی توانند به آنها بی توفیق نمیگویند .گاهی انسان همه چیز دارد پول سواد وقت اختیار ولی توفیق ندارد همه جامیرود ولی حال عبادت ندارد حتی عبادات ساده.

اگر خدا بخواهد توفیق را از کسی بگیرد حال عمل را از او میگیرد که بحث دامنه داریست که این مجال جای بحث نیست فقط اشاره کنیم توفیق باید از طرف خدا داشته باشد.