چکیده:
درقرآن،مشتقّات مختلف جهل مانندجهالت،جاهل وجاهلیّت،یجهلون وتجهلون قریب به بیست باردرسورمختلف به کاررفته است که میان مفسرّین درمعنای آن اختلاف نظر وجوددارد. واژه ی جهل درمیان عرب به ویژه فارسی زبانان تحریف معنوی شده است وبیشتر،آن رامترادف نادانی ومتضّادعلم می دانند ولی آنچه ازتتبّع این واژه ومشتقّاتش دراصول لغت وزبان عربی برِ می آیدآن است که: این معنای محدودوتنگ برای واژه جهل،اصطلاح جدیدی است که دراثرنقل وترجمه ی فلسفه یونانی به عربی درمیان مسلمانان پدیدآمده است . جهل دراصل لغت دربرابرحکمت وتعقّل واندیشه قرارمی گیردوباآنهاتقابل دارد(نه باعلم)ازاینروتقریبامعنای سفاهت(نابخردی)وعمل سفیهانه (کارنابخردانه واحمقانه)رامی رساندآنگاه که ازروی خشم وحماقت وعدم بصیرت وآگاهی سرمی زند.بنابراین معنای جهالت آن است که بدون حکمت واندیشه وتأمّل کاری کنیدکه این امرمعمولامستلزم نرسیدن به واقع وحقیقت است درنتیجه ماده “جهل» در عربي به معناي پرخاشگري ، شدت در عمل ، ستم كردن به ديگران ، عدم بردباري و …یعنی به عنوان رذیله ی اخلاقی معنا شده است و اين معاني باناداني فرق داردچراکه عمل بدون علم مؤاخذه وتوبیخی دربرندارددرحالی که درقرآن اکثرمواردکه واژه ی جهل به کاربرده شده همراه با توبیخ است.

کلیدواژه:جهل،جهاله،نادانی،

ادامه »