1.ظاهر بينی

قضاوت اولیه وسطحی از عملکرد افراد یکی از عوامل بدبینی و بد گمانی است؛ تا کسی از دیواری بالا رفت نباید بگوییم؛ دزد است ؛ زیرا ممکن است صاحب خانه باشد و کلیدخانه را گم کرده است .

2

2. حسادت

حسادت باعث تحلیل منفی می شود، حسود رفتار مردم را توجیه درست ومنطقی نمی کند؛ چنانچه برادران یوسف (ع)محبت و مهر ورزی پدر را به یوسف و برادرش بنیامین  با بد گمانی تحلیل کرده وآن را بر گمراهی و ضلالت پدر و تحقیر خودشان تحلیل نمودند .

3.دوستي با بدان

افراد ناباب همه را مانند خود می دانند ؛ دوستی و همنشینی با افراد شرور انسان را به همه چیز و همه کس بد بین می کند.در کلام امام علی(ع) آمده است: « همنشینی با بدان ، موجب بد گمانی به نیکان می شود» .«وسایل الشیعه،ج16، ص265»

4.آلودگي به رذايل اخلاقي

افراد آلوده به رذایل اخلاقی ، شخصیت دیگران

3

را از همین دریچه می نگرند .دروغگو و منافق همه را مثل خود می پندارد و به همه بد گمان است .

امام علی (ع)می فرماید:

«ادم بد به هیچ کس خوش بین نیست ؛ زیرا همه را مانند خود می بیند»

« غرر الحکم،ج2،ص157»

5.انتظار زياد

افرادی که انتظار دارند همیشه مخدوم باشند و دیگران خادم ، همیشه طلبکار باشند و دیگران بدهکار، طبعا این انتظار وتوقع وقتی برآورده نشود بدبین می شوند؛ چنا نکه وقتی انتظار طلحه و زبیر از امیر مومنان علی(ع) برآورده نشد آتش جنگ جمل را بر پا کردند .

آثار بدگماني:

1.بي اعتمادي

کسانی که بد گمان هستند نمی توانند به دیگران اعتماد

4

کنند؛ زیرا همه را خائن می دانند . آنها هرگز نمی توانند با کسی مشورت کنند و از او نظر بخواهند.

«کنز الفوائد ،ج2،ص182»

2.دوست گريزي

بد گمانی موجب می شود دوستان از چنین افرادی گریزان شوند. یکی از عوامل پدید آورنده دوستی، خوش گمانی است؛ چنان که امام علی (ع) می فرمایند : « هر کس به مردم خوش گمان باشد ، دوستی و محبت  آنا ن را به دست می آورد .«میزان الحمکه، ش 11557»

3.كينه توزي

محبت و علاقه قلبی دو طرفه است، وقتی شخص به دوستش بد گمان بود منشاء بی مهری و اختلاف و کینه می شود. کینه نیز منشاء نزاع و خیانت و درگیری خواهد بود . کینه افزون بر آثار نامطلوب در جامعه ، خود شخص کینه توز را نیز دچار عوارض درونی و فکری می کند.

5

صفحات: 1 · 2