بایسته های نگارش پایان نامه

برخی نگارش پایتن نامه را تنها یک کار پژوهشی و تحقیقی می پندارندو تعدادی آن را شایستگی پژوهشی و پاره ای آن را مشارکت در دانش بشری معرفی می کنند.
اما برای  دست یابی به اهداف پژوهشی ، باید به موارد زیر دقت کافی داشته باشیم تا با تحصیل آنها ، بر غنای کیفی پایان نامه و دست یابی به اهداف ، توفیق بیشتری یابیم:
1- نیاز سنجی موضوعی
پاسخ به نیازهای واقعی مخاطبان هدف، اهمیت بسیاری دارد. بنابراین ، تلاش علمی برای پاسخ گویی به نیازها در عرصه نظری یا عملی باشد.
2- روش شناسی
بدون روشمندی ، نمی توان به نتایج قابل قبولی دست یافت .در حقیقت ، موضوع های گوانگون و نوع پژوهش ها، نیازمندروشی خاص و مختص به خود است. روش تحقیق یک فرایند نظام مند برای یافتن پاسخ یک پرسش یا دست یابی به راه حل یک مسئله است. به عبارت دیگر ، روش تحقیق مجموعه ای از قواعد ، ابزارها و راه های معتبر و مطمئن و نظام یافته برای بررسی واقعیت ها، کشف امور مجهول و دست یابی به راه حل مسائل است.
3- جامع نگری
پرداختن به جنبه های گوناگون مسئله و بر قراری ارتباط و انسجام منطقی و تجزیه و تحلیل علمی بر اساس نظریه های گوناگون برای دست یابی به اهداف ، بسیار ضروری است.
4- هدفمندی در پاسخ گویی به سولات تحقیق
هر پایان نامه ای، برای پاسخ به سوال و کشف حقیقی مجهول طراحی می شود. بنابراین، دست یابی به پاسخ سولات ، مورد انتظار است، سولات تحقیق ، می تواند به دو صورت کلی و فرعی مطرح شود.
الف) سوال کلی
این سوال به طور مستقیم از مسئله پژوهش گرفته می شود. در واقع پی جویی سوال کلی ، خود پاسخی است به مسئله تحقیق که مشخص می کند پژوهش ، چه چیزی را دنبال می کند.
ب) سولات فرعی(جزیی)
این سولات از سوال کلی نشئت می گیرند و می توان آنها را «مسئله تفکیک شده از پژوهش » نامید. محقق با این سولات تصریح می کند که در تحقیق «چه انجام می شود» و « چه انجام نمی شود» . هر پژوهش می تواند چندین سوال فرعی داشته باشد و هر کدام از این سوال فرعی نیز راهنمایی برای تهیه و تدوین محتوا و ابزارگر دآوری اطلاعات است. بنا براین ، سولات فرعی باید به گونه ای بیان شوند که بر علمی بودن نتایج پژوهش تاکید داشته باشند و چار چوبی مناسب برای تجزیه و تحلیل آماری ارائه دهند.
5- بهره گیری از ادبیاتی مناسب
جذابیت بخشی به یافته های علمی ، به قالب ادبی مناسبی نیاز دارد.بنابراین ، باید به آیین نگارش و اصول ادبی به طور کامل پای بند باشیم تا در اثر غفلت از این مهم ، به غنای محتوایی اثر، زیانی وارد نیاید.
6- توجه به مطالعه نظام مند و انواع فعالیت های علمی
بیشتر دوره های تحصیلات تکمیلی ، دوره اموزشی هستند که یک هشتم ان ، صرف پژوهش برای تدوین پایان نامه می شود. دانشجو ، هنگام تدوین پایان نامه از طریق مشارکت در پژوهش ، به یادگیری حین عمل پژوهش نیز می پردازد. اشنایی با منابع تحقیق و افزایش مهارت نوشتاری از اموخته های پیشین و ورزیدگی ذهنی ، از فواید تدوین پایان نامه هاست . در حقیقت ، پایان نامه نویسی آشنایی عملی با فرایند مطالعه نظام مند است.
اصل تناسب پژوهش با توانایی های فردی و گروهی ، از اصول مهم تحقیق است. پژوهش اصیل ، فراتر از توان فردی دانشجو است، مگر در دامنه ای بسیار محدود و در شرایطی خاص . اما در پایان نامه ها ، بیشتر مطالعه توصیفی قابل تحقیق و بررسی است. گرد آوری اطلاعات در زمینه های دور از دسترس محققان و سامان دهی انها به گونه ای که راه را برای محققانبعدی جهت پژوهش های اصیل و باز پژوهی هموار سازد، در این نوع از پایان نامه ها قابل وصول است. البته پژوهش های تبیینی ، ترجمه و تصحیح در صورت انتخاب درست و تناسب آن با تئانایی دانشجو، می تواند اثر بخش باشد.
انواع فعالیت ها و مطالعه علمی برای تدوین پایان نامه
پایان نامه ، گزارشی کامل از کار علمی محقق یا محققانی است که با تصویب گروه آموزشی ، هدایت و راهنمایی هیئت علمی و داوری استادان به اتمام رسیده است.
با وجود این، آیا می توان نمایه نویسی ، تهیه فهرست موضوعی کتاب« اسفار اربعه ملا صدرا» یا فرهنگ نویسی ، ، مانند فرهنگ اخلاقی تربیتی یا احیای میراث مکتوب یا ترجمه متون و یا موضوع هایی که جهت گیری اطلاع به این پر سش ها ، در گرو طبقه بندی غایی مطالعه و بررسی هاست . انواع فعالیت های علمی که برای مطالعه ای نظام مند است عبارت اند از:
1- پژوهش اصیل
2- باز پژوهی
3- زمینه یابی 0توصیف صرف)
4- اطلاع رسانی(گردآوری و سامان دهی اطلاعات)
5- مطالعه مروری
6- مروری فراگیر
7- تصحیح اثر دست نویس
8- تدوین متن آموزشی
9- ترجمه یک اثر

                                                                         معاونت پژوهش مدرسه رضویه